การออกแบบ ออกแบบอาคาร ต้านทานแผ่นดินไหว เป็นสิ่งที่ จำต้องอาศัย วิศวกร ผู้ทรงความรู้ กระทำการ คำนวณ ออกแบบ ในที่นี้ จะให้ วิชาความรู้ กว้างๆสำหรับ ผู้พึงพอใจ ทั่วๆไป
จากการ ตรวจสอบ ออกแบบอาคาร จากเหตุ แผ่นดินไหว ต่างๆกว่า 12 เรื่อง ทั่วโลก ตรงเวลา 30 ปี (1963-1993) Fintel (1993) กล่าวว่า ไม่เคย เจอออกแบบอาคาร ที่ใช้ระบบ ฝาผนังแรงเฉือน (shear wall system) ต่อต้าน แรงข้างๆ (แผ่นดินไหว/ ลม) พังทลาย แม้แต่ออกแบบอาคารเดียว แม้ จะกำเนิด ความเสื่อมโทรม มากบ้างน้อยบ้างสุดแท้แต่ กรณี ในระหว่างที่ ออกแบบอาคาร ที่มิได้ ใช้ระบบ ฝาผนังแรงเฉือน เสียหาย มากไม่น้อยเลยทีเดียว ดังมองเห็นได้ จาก ตัวอย่าง แผ่นดินไหว ในมานากัว (1972, M = 6.+), ประเทศชิลี (1960, 1985 M = 7.8) กรุงเม็กซิโก (1985, M = 8.1) เป็นต้น เป็นที่ น่าสังเกต ว่าแม้ ความรุนแรง ของ แผ่นดินไหว ใน ชิลี เมื่อ คริสต์ศักราช 1985 จะร้ายแรง ในระดับ ใกล้เคียงกับ ที่ กรุงเม็กซิโก ในปี เดียวกัน แต่ ความทรุดโทรม ระดับ พังทลาย ก็เกิดขึ้น น้อยกว่ากันมาก จนถึง ทำให้ เรื่องราว ตอนนั้น ได้รับ การให้ความสนใจ จาก วิศวกร น้อยมาก สาเหตุสำคัญ อันหนึ่งหมายถึงการใช้ ระบบ ฝาผนังแรงเฉือนคอนกรีต อย่างมากมาย ในชิลี สำหรับในการ ควบคุม การโยกตัว ของ
ออกแบบอาคาร (drift control) นอกเหนือจากนั้น การเสริมเหล็ก ผนังคอนกรีต โดยทั่วๆไปในประเทศชิลี ในขณะนั้น เป็นไป ตาม มาตรฐาน ทั่วๆไป ของ มาตรฐาน คอนกรีตเสริมเหล็ก เพียงแค่นั้น มิได้ ปฏิบัติ ตาม มาตรฐาน การให้รายละเอียด ชนิด เหนียว (ductile detailing) สำหรับต่อต้าน แผ่นดินไหว รุนแรง ใน สหรัฐอเมริกาด้วยไป (Wallace & Moehle 1993) ความประพฤติปฏิบัติ ที่ดี เป็นพิเศษ ของออกแบบอาคาร ที่ใช้ ระบบ ผนังแรงเฉือน ในประเทศชิลี เป็น สิ่งพิสูจน์ อย่างดี ถึง ความสามารถ ของ ระบบ ผนังแรงเชือด สำหรับการปกป้อง ชีวิต รวมทั้ง สินทรัพย์ในออกแบบอาคาร จึงควร ใช้อย่างมาก สำหรับในการดีไซน์ ออกแบบอาคาร
บทเรียน สำคัญ อีกประการ หนึ่ง จากแผ่นดินไหว ต่างประเทศเป็น ออกแบบอาคารที่มีรูป แบบรวมทั้งระบบ โครงสร้างไม่ดี จะเสียหาย ได้มากกว่าออกแบบอาคาร ที่มีระบบระเบียบ ส่วนประกอบ ถูก ตามหลักการ วางแบบ ออกแบบอาคาร ต่อต้านแผ่นดินไหว แบบอย่าง ระบบองค์ประกอบ ที่เสียหาย จาก แผ่นดินไหว ได้ง่าย ดังเช่นว่า
ออกแบบอาคาร ที่มีลักษณะ ไม่บ่อยนัก (irregularity) ในแปลน (เป็นต้นว่า รูปตัว L ตัว T ออกแบบอาคาร ที่มีส่วน ที่แข็ง อย่างเช่น ปล่องลิฟต์ วางเยื้องศูนย์ มาก เป็นต้น) ออกแบบอาคาร ที่มีเสาเล็ก เกินไป หรือเสาประเภท เสาสั้น หรือ ออกแบบอาคาร ที่มี ความเคลื่อนไหว มากใน ราบตรง ดังเช่นว่า มีชั้นที่อ่อนมากเมื่อเทียบกับ ชั้นถัดไป ฯลฯ ออกแบบอาคาร ที่มีลักษณะ ไม่ดี ดังที่กล่าวมาแล้วข้างต้น เสียหาย ได้ถึงแม้ ในแผ่นดินไหว ไม่ร้ายแรง มากสักเท่าไรนัก ตามเคย เกิดขึ้น แล้ว ในแผ่นดินไหว อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย เมื่อ พ.ศ. 2537 ซึ่งมี ขนาดเพียงแค่ 5.1 หน่วยริคเตอร์ รูปที่ 1 แสดง แบบอย่าง ความเสื่อมโทรม ที่เกิดขึ้น
ยึดรั้งชิ้นส่วนให้แข็งแรง
เสากับรากฐาน
คานกับเสา
พื้นกับคาน
หลังคากับแป, แปกับจันทัน อื่นๆอีกมากมาย
กระเบื้องลอยละล่องหลุด เมื่อเกิดลมพายุแรง (ขอยึดไม่อยู่) แป / จันทัน ยึด ไม่ แข็งแรง เพียงพอ บางทีอาจ เสียหาย จากพายุ
เมื่อ เกิดพายุ แรง หรือ แผ่นดินไหว ส่วนประกอบ ที่ ได้ ยึดรั้ง กันไว้ ให้ดี จะ สั่นไหว แยกตัว หลุด ออก จากกัน ได้ จำเป็นต้อง ยึดรั้ง ชิ้นส่วน ต่างๆเข้า ด้วยกัน ให้มั่นคง
องค์ประกอบต่างๆจำเป็นต้องได้รับ การยึด (anchor) เข้าด้วยกัน ให้แข็งแรง อย่างเช่น เสาหลักกับเสา คานกับเสา พื้นกับคาน แปกับจันทัน ฝาผนังกระจกกับ โครงที่รองรับ เป็นต้นโดยจำเป็นต้องให้ ข้อต่อแข็งแรง สามารถ ถ่ายแรง จากส่วนประกอบหนึ่ง ไปยัง อีกส่วนหนึ่งของส่วนประกอบ ได้ ดังนี้ เพื่อ ไม่ให้ชิ้นส่วน แยกหลุดจากกัน จากการสั่นไหว ออกแบบอาคารไม้ หรือ เหล็กต้องมี การยึดโยง (bracing) ด้วยชิ้นส่วน เฉียง ไม่ให้โย้มากมาย เวลาสั่นไหว
เสาแข็งแรง
เสาโตพอเพียง
เสริมเหล็กปลอกให้พอเพียงและตามมาตรฐาน
เสา เล็กเหลือเกิน ที่ หักพัง ใน ลมพายุเกย์
เสา เป็นหัวใจสำคัญ ของออกแบบอาคาร เนื่องจาก แบกรับ น้ำหนัก พื้น ส่ง ถัดไป รากฐาน ก่อนหน้านี้ที่ผ่านมา เมื่อ กำเนิดลมพายุ หรือ แผ่นดินไหว มัก จะกำเนิด ความย่ำแย่เพราะเหตุว่า เสา มีขนาด เล็ก เกินไป และ ถ้าหาก เสา หักแล้ว ออกแบบอาคาร ก็พังหมดเสา คอนกรีต เสริมเหล็ก จะต้อง มี เหล็กปลอก รัด ให้พอเพียง จึง จะทน การสั่นไหว ได้
ยึดโยงออกแบบอาคารกันโย้
ชิ้นส่วนยึดโยงทแยงหรือผนังแน่นหนา
การโย้ ของออกแบบอาคารไม้ ที่ ไม่มี การยึด โยงเฉียง
การยึดโยงทแยงกันโย้
ออกแบบอาคารไม้ ที่ ไม่มี การยึดโยง เมื่อ ถูกลมพายุ หรือ แผ่นดินไหวรุนแรง จะ พังทลาย ได้ง่าย ซึ่ง พบ ค่อนข้างจะบ่อย ควรยึด ด้วย ส่วนประกอบ ทแยง หรือ ฝาผนัง ที่ แน่นหนา
ข้อต่อแข็งแรง
ข้อต่อ ระหว่าง องค์ประกอบ มัก เสียหาย ง่าย เมื่อ เกิด ลมพายุ หรือ แผ่นดินไหว รุนแรง
ข้อต่อ เสาไม้ / เสาปูน ลักษณะนี้ จะทน พายุ หรือ แผ่นดินไหวร้ายแรง ไม่ได้
ออกแบบ / ก่อสร้าง / ควบคุมงานตามมาตรฐาน
สำหรับออกแบบอาคารควบคุมจะต้องมีวิศวกรดำเนินการ
การก่อสร้าง จำต้องดำเนินงาน ตามหลักวิชาการ ที่ถูก รวมทั้ง ได้คุณภาพ อาทิเช่น การผสมคอนกรีต ต้องใช้อุปกรณ์ ที่สะอาด อดทน ไม่ใช้น้ำผสมมาก ซึ่งจะมีผลให้ กำลังคอนกรีตเสีย ไม่ใช้น้ำกร่อย ผสมปูน ฯลฯ ถ้าเกิดใช้องค์ประกอบเหล็ก จำต้องใช้ช่างเชื่อมโลหะ ที่มีคุณภาพ ผ่านการทดสอบ ไม่อย่างนั้นแล้ว จะได้รอยต่อ องค์ประกอบ ที่ไม่แข็งแรง และก็/ ไหมมีความเหนียว ในตอนที่ออกแบบอาคาร โยกไปมา จากแผ่นดินไหว ข้อต่อ บางทีอาจฉิบหายได้ หากแม้ จะเป็น ส่วนประกอบเสริมเหล็ก ก็ตาม
เครดิต :
http://999starthai.com/th/design/Tags : ออกแบบอาคาร
